Is Stöld gebaseerd op een waargebeurd verhaal? Stöld is een nieuwe Netflix-film over een jonge vrouw uit de zogenaamde Sámi-gemeenschap die een moordenaar opspoort. En dit is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, zo claimt de streamingdienst in ieder geval. Maar hoe zit dit precies? Wij zoeken het voor je uit!
Stöld
Stöld is dus een Scandinavische Netflix-krimi en de titel betekent in het Engels ‘stolen’, gestolen dus! Een jonge vrouw uit de zogenaamde Sámi-gemeenschap staat centraal en die spoort in Zweden een moordenaar op om een persoonlijke rekening te vereffenen. De film is gebaseerd op een boek, met dezelfde titel, van schrijfster Ann-Helén Laestadius en dat heeft weer raakvlakken met de échte wereld.
Sámi (Samen)
Het is een beetje onduidelijk hoe dit precies zit, maar het lijkt erop dat Stöld een fictief verhaal vertelt in een waargebeurde setting. En dat heeft alles te maken met de afkomst van de schrijfster, Laestadius, die zélf een Sámi-achtergrond heeft. Maar wat is dat precies, een Sámi-achtergrond? Wat zijn de Sámi? Het antwoord: de Sámi, in het Nederlands: Samen, zijn een van oorsprong nomadisch volk dat het Noord-Europese gebied Lapland bewoont. Vroeger stonden ze bekend als ‘Lappen’, maar die term wordt door het volk als beledigend ervaren. Naar Schatting zijn er zo’n 70.000 tot 100.000 Samen, waarvan er 20.000 een eigen taal spreken, het Samisch.
Rendieren
In het verleden leefde een gedeelte van de Samen traditioneel als nomaden, die kuddes rendieren achterna trokken. Deze rendieren leverden het volk melk, vlees en ook huiden. Bovendien hadden ze nog een andere functie: als trekdier voor de slece, het vervoersmiddel dat het meest gebruikt wordt in dit gebied. Het andere deel van de Samen leefde van visserij, met name aan de kust van Noorwegen. Ook jacht was echter een belangrijk ’tijdverdrijf’.
Transformatie
Vanaf de 17e eeuw heeft de levenswijze van de Samen een transformatie ondergaan. Slechts een miniem percentage leidt nog een écht nomadisch bestaan, en dan vaak slechts een klein gedeelte van het jaar. De meeste Samen zijn anno 2024 visser, landbouwer of zelfstandig ondernemer, of hebben zelfs een ‘normale’ baan. Sommige zijn volledig opgegaan in de Scandinavische samenleving, maar er is óók een beweging die ernaar streeft om de eigen cultuur en taal te behouden. In zowel Noorwegen, Zweden als Finland beschikken de Samen over een heus eigen parlement, dat inspraak heeft in zaken die de Samen en hun woongebied aangaan.
