Rustin is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en wel op het leven van de Amerikaanse Civil Rights-strijder (strijder voor gelijke burgerrechten) Bayard Rustin. Hij was een centrale figuur in, en eigenlijk grondlegger van, de gedenkwaardige Mars naar Washington van 1963.
Rustin
Rustin vertelt het verhaal van de homoseksuele, Afro-Amerikaanse man Bayard Rustin, die we zijn leven zien wijden aan de strijd voor rassengelijkheid. Rustin is de drijvende kracht achter de mars naar Washington in het jaar 1963, die later van grote betekenis blijkt voor de burgerrechtenbeweging. Jaren later wordt Rustin ook nog eens activist voor de LGBTQ+ beweging en brengt hij de pandemie omtrent hiv en aids onder de aandacht.
Vroege leven
Laten we je eerst meenemen naar het vroege leven van Bayard Rustin, die 12 maart 1917 werd geboren in West Chester in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Hij groeit op in de overtuiging dat Julia en Janifer Rustin zijn ouders zijn, maar dit blijkt anders te liggen: de vrouw die hij tot dan toe als zijn zus heeft beschouwd, Florence Rustin, blijkt zijn moeder te zijn. Op jonge leeftijd komt Bayard er al voor uit homoseksueel te zijn, waarbij hij gesteund wordt door zijn familie, ook al was het toentertijd eigenlijk uit den boze. Via Wilberforce University in Ohio komt hij uiteindelijk terecht op Cheney University in Pennsylvania, twee zwarte scholen. Daar raakt hij betrokken bij een aantal burgerrechtenbewegingen en -organisaties.
Ghandi en Martin Luther King
In de vroege jaren 30 sluit Rustin zich aan bij de Young Communist League, maar daar is hij eigenlijk al snel weer weg, omdat die beweging hem vraagt om zijn strijd tegen segregatie te staken. Later slaat hij de handen ineen met de prominente Afrikaans-Amerikaanse socialistische leider A. Phillip Randolph, met wie hij protesteert tegen discriminerende wervingspraktijken in het leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook blijft hij protesteren tegen rassendiscriminatie en de mishandeling van homo’s en lesbiennes. Hij is een uitgesproken bewonderaar van Gandhi’s geweldloze protesten in India en in 1955 sluit hij vriendschap met Martin Luther King Jr., met wie hij geregeld spart over hun beider overtuigingen. Bayard begint vervolgens over de hele wereld protesten te organiseren, zoals de ‘March Against Nuclear Proliferation’ in Aldermaston (Engeland).
I Have a Dream
Op dat moment moet zijn bekendste bijdrage aan de Civil Rights Movement nog komen: Rustins betrokkenheid bij de organisatie van de March on Washington, de Mars naar Washington dus, in de maand augustus van het jaar 1963. Liefst 200.000 Amerikanen verzamelen zich voor het Lincoln Memorial-monument in Washington DC om te protesteren tegen de oneerlijke behandeling van zwarten op de Amerikaanse arbeidsmarkt. De protestactie vergaart wereldfaam door de bekende ‘I Have a Dream’-rede van Martin Luther King.
Presidential Medal of Freedom
Bayard Rustin blijft zich de rest van zijn leven inzetten voor gelijke rechten, hetzij op economisch gebied, hetzij op het gebied van rassen, hetzij op het gebied van homorechten. In de jaren 70 publiceert hij verschillende artikelen over gelijke burgerrechten en eerlijke arbeidsomstandigheden, alvorens hij in 1987 overlijdt. In 2013 krijgt hij postuum de Presidential Medal of Freedom van de dan zittende president van de Verenigde Staten, Barack Obama, die hem prijst als ‘niet-aflatende burgerrechtenactivist’.