The Great Escape is een waargebeurd verhaal. De film uit 1963 met in de hoofdrollen Steve McQueen, James Garner en Charles Bronson is wel flink gefictionaliseerd.
The Great Escape
The Great Escape neemt ons dus mee naar de Tweede Wereldoorlog. Een konvooi legervrachtwagens rijdt richting Stallag Luft North, een krijgsgevangenkamp in een vrij onbegaanbaar gebied. De voertuigen zitten vol officieren van het geallieerde leger, die allemaal slechts één missie hebben: zo snel mogelijk ontsnappen. Na aankomst moet de Britse kolonel Ramsey bij kampcommandant Von Luger op het matje komen. Die prent hem in dat hij er niet moet aan denken te ontsnappen. Ramsey antwoordt beleefd dat het de heilige plicht is van een officier om op zijn minst… een poging te wagen!
Stalag Luft III
In de film halen de hoofdpersonages allerlei baanbrekende stunts uit, maar dat gebeurde eigenlijk helemaal niet in het echt. Al is The Great Escape dus wel gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Stalag Luft III was écht een nazi-gevangenkamp waar gevangengenomen soldaten van de geallieerden vastzaten. Het kamp werd gezien als ‘ontsnappingsproof’ wegens de ondergrond (zand), de constructie van de gebouwen (verhoogd) én bepaalde detectiemiddelen, zoals microfoontjes in de grond om de nazi’s te waarschuwen als er tunnels werden gegraven. Het weerhield RAF-piloot Roger Bushell er niet van om toch alles op alles te zetten om een ontsnapping te bewerkstelligen.
Tom, Dick en Harry
Hij richtte zelfs een comité op dat op de proppen moest komen met een plan om liefst 200 gevangenen te bevrijden. Men wilde drie tunnels graven, die de namen ‘Tom’, ‘Dick’ en ‘Harry’ kregen, waarbij de bedoeling was om één keer ‘raak te schieten’. Tom en Dick mislukten wegens verschillende redenen, maar Harry bleek een schot in de roos. De ingang bevond zich onder het fornuis in hut 104 en na één jaar graven en bouwen (de tunnel moest ontzettend diep worden wegens de detectiemicrofoontjes) was Harry begaanbaar.
De ontsnappers in spe gebruikten liefst 4000 planken van bedden, 52 tafels, 34 stoelen en 76 bankjes om de tunnel te stutten. Daarnaast werd er gebruikgemaakt van 635 matrassen, 192 dekens, 161 kussenslopen, 1219 messen, 478 lepels, 582 vorken en 1400 melkbussen geütiliseerd. En dat zonder dat de nazi’s erachter kwamen.
24 maart 1944
Op 24 maart 1944 was het zover, één voor één betraden de gevangenen de tunnel, maar bij de 77e man ging het mis, want die werd gesnapt door een bewaker. De gevangenen die zich op dat moment nog in de tunnel bevonden raakten in paniek en vluchtten terug naar het kamp, waar ze hun gevangenenkleding weer aantrokken. De ‘Kommandant’ van het kamp dwong de overgebleven geallieerden vervolgens een nacht in de kou door te brengen, totdat duidelijk was wie er allemaal ontsnapt waren.
Executie
Op de ontsnapte 76 man werd er vervolgens flink gejaagd. 73 ontsnapten werden weer in de kraag gevat en 23 van hen werden in nieuwe kampen ondergebracht. 50 ex-gevangenen ondergingen een heel ander lot, want zij werden op een rijtje gezet en geëxecuteerd in het bijzijn van Adolf Hitler, die er een ‘show’ van maakte als waarschuwing voor gevangenen met dezelfde plannen. Voor geallieerden die op dat moment in gevecht waren met nazi-Duitsland. Slechts 3 ex-gevangenen ontsprongen de dans, twee Noren én een Nederlander.
