Waargebeurd

The Railway Men: Waargebeurde verhaal van giframp in Bhopal

Geschreven door: Maikel de Lange

The Railway Men is een vierdelige Netflix-miniserie over de giframp in de Indiase stad Bhopal in 1984. Bij het incident kwam er een enorme hoeveelheid van het giftige bestrijdingsmiddel methylisocyanaat (MIC) vrij uit een fabriek van Union Carbide en het lijdt dus geen twijfel dat we hier te maken hebben met een waargebeurd verhaal. Hoe dat precies in elkaar steekt lees je hieronder.

The Railway Men

The Railway Men is een film uit 2013 met Colin Firth in de hoofdrol, maar nu dus óók een Netflix-serie die helemaal niks van doen heeft met de film. De serie neemt ons namelijk mee naar Bhopal in India, waar in 1984 een van de allergrootste industriële rampen uit de geschiedenis plaatsvindt. We zien hoe werknemers van Indian Railways in allerijl hun best doen om burgers in veiligheid te brengen, maar dat is natuurlijk helemaal geen makkelijke taak…

Giframp in Bhopal

The Railway Men gaat dus over de giframp in Bhopal van 1984. Op 3 december van dat jaar begon de uitstoot van methylisocyanaat kort na middernacht. In korte tijd eiste de gifwol liefst 2000 doden, waar 150.000 tot wel 600.000 andere slachtoffers ziek werden. Daarvan lieten er later nog eens 6000 het leven. In het algemeen wordt de giframp in Bhopal gezien als één van de, zo niet dé, grootste giframpen ooit. Dertig jaar na het incident, in 2014 dus, werden er nog steeds mismaakte kinderen geboren. Union Carbide, het concern dat verantwoordelijk was voor de bestrijdingsmiddelenfabriek die de ramp in gang zette, werd uiteindelijk aangeklaagd en trof een schikking van 377 miljoen euro. Maar daar is zelfs in het hier en nu nog veel kritiek op, want het bedrag wordt door velen gezien als ‘veel te weinig’.

Methylisocyanaat

Maar hoe kon de ramp precies plaatsvinden? De verantwoordelijke fabriek werd in 1969 gebouwd en in 1979 uitgebreid omdat er carbaryl geproduceerd moest worden, waarvan MIC een ‘halffabricaat’ is (een benodigde ‘grondstof’). De giframp werd veroorzaakt doordat er water in de MIC-opslagtanks was gekomen. Dat water veroorzaakte een exotherme reactie (een ‘energiereactie’) waardoor de druk zo hoog opliep dat er veiligheidskleppen opengingen. Op die manier kon er weer giftig gas vrijkomen. Dat moest tegengegaan worden door zogenaamde gaswassers, maar die waren op dat moment buiten gebruik wegens reparaties. Onderzoek naar het hele proces wees uit dat een groot aantal veiligheidsprocedures niet waren gevolgd, mogelijk wegens een ‘bezuinigingsoperatie’.

Nalatigheid

Na het vrijkomen van het gas werden lokale dokters niet op de hoogte gebracht van de aard van het gas, waardoor zij dus niet de juiste behandelingen toe konden passen. Ook konden ze geen noodmaatregelen treffen, die vermoedelijk een groot aantal mensen het leven had gered. Het gas veroorzaakte vooral ‘longoedeem’ (een schadelijke vochtophoping in de longen), waaraan veel slachtoffers stierven. Ook veroorzaakte het methylisocyanaat echter andere ziekten. Uiteindelijk werd het verantwoordelijke bedrijf dus aangeklaagd en moest Union Carbide 377 miljoen euro schadevergoeding betalen.

Bhopal in 2023

Zelfs anno 2023 eist de ramp nog slachtoffers. De ondergrond van Bhopal is namelijk aangetast door het gas, waardoor bewoners nog altijd vergiftigd worden… zij het langzaam. Blootstelling kan leiden tot verschillende klachten, waaronder ziekten van het zenuwgestel, de lever en nieren. Ook het voorkomen van kanker en andere ziekten is sinds de ramp toegenomen. Het opruimproces heeft ook al niet op een grondige manier plaatsgevonden, want onderzoek van de BBC in 2004 wees uit dat de locatie van de fabriek nog altijd vervuild was met duizenden tonnen giftige chemicaliën, waaronder hexachloorbenzeem en kwik.

Over de Auteur

Maikel de Lange

Als fervent film- en seriekijker kun je Maikel wakker maken voor een echte oorlogsfilm of sciencefiction. Maar kom niet aanzetten met een romantische komedie! De interesse in geschiedenis brengt hem vanzelf ook naar waargebeurde verhalen.