De film American Traitor: The Trial of Alexis Sally vertelt het verhaal van Mildred Elizabeth Gillars, die als eerste vrouw óóit werd veroordeeld voor landverraad tegen de Verenigde Staten. De film is dan ook gebaseerd op een waargebeurd verhaal.
Axis Sally
Al Pacino speelt in de film de rol van James J. Laughlin, maar de hoofdrol wordt toch echt vertolkt door Meadow Williams. Zij is namelijk te zien als ‘Axis Sally’, de bijnaam die ze samen met collega Rita Zucca kreeg nadat ze opgepakt werd voor het verspreiden van nazipropaganda.
Maar laten we bij het begin beginnen: Mildred Elizabeth Gillars werd op 29 november 1900 geboren in Portland in de Amerikaanse staat Maine. Ze kwam overigens ter wereld als Mildred Elizabeth Sisk, maar in 1911 besloot haar moeder te hertrouwen, waarna ze de achternaam Gillars aannam. Met haar familie woonde ze lange tijd in Conneaut, Ohio, en in 1918 schreef ze zich in op de Ohio Wesleyan University, waar ze ‘dramatic arts’ (dramatische kunsten) ging studeren. Haar diploma haalde ze echter nooit.
Waargebeurde verhaal American Traitor: The Trial of Axis Sally
Gillars verhuisde namelijk naar Greenwich Village in New York City, waar ze een soort van manusje van alles werd. Ze knapte hier een klusje op en daar een klusje. Alles om maar de theaterlessen te kunnen betalen die ze per se wilde volgen. Ze deed mee in verschillende theaterstukken en stond model voor steenhouwer Mario Korbel, maar kon geen vast werk vinden. Daarom besloot ze in 1929 naar Parijs te vertrekken, waar ze zes maanden woonde. Ze keerde terug, maar verliet de Verenigde Staten vervolgens weer, dit keer voor Algiers. Daar kluste ze bij als kleermaker.
Daarna verhuisde deze nomade naar Dresden in Duitsland, om muziek te studeren. Ook werd ze lerares Engels aan de school Berlitz. In 1940 werd Mildred aangesteld als omroeper op de Duitse staatsradio RRG. In 1941 kregen in Duitsland woonachtige Amerikanen een evacuatiebevel van hun overheid, maar Gillars besloot dat te negeren. Dat wilde ze eerst overigens niet, maar haar verloofde Paul Karlson zei dat hij niet meer met haar wilde trouwen als ze Duitsland de rug toe zou keren.
Max Otto Koischwitz
Het omgekeerde gebeurde, want Gillars verliet Karlson juist en begon een relatie met Max Otto Koischwitz, de Duits-Amerikaanse programmadirecteur van het radiostation. Hij castte haar voor verschillende rollen in diverse programma’s die uitgezonden werden in de ‘VS-zone’ in Berlijn. De militairen die naar de shows luisterden gaven haar de bijnamen ‘Bitch of Berlin’, ‘Berlin Babe’, ‘Olga’, ‘Sally’ en ‘Axis Sally’. Die laatste bijnaam bleef hangen.
De Tweede Wereldoorlog werd natuurlijk steeds heviger en de radioshows die RRG uitzond kregen een andere, propagerende toon. Op een gegeven moment had Gillars drie shows in haar portefeuille:
- Home Sweet Home Tour – uitgezonden van 1942 tot 1945, een show die ervoor moest zorgen dat Amerikaanse militairen heimwee zouden krijgen.
- Midge at the Mike – van maart 1943 tot het einde van dat jaar, hierin draaide Gillars terneergeslagen muziek, ‘verliezersmuziek’
- GI’s Letter-box and Medical Reports – 1944, een show over de verliezen van de Amerikanen tijdens de oorlog, waarin de feiten verdraaid werden. Ze werden aangedikt, zodat de soldaten uit de VS de moed zouden verliezen.
In mei 1944 speelde Gillars haar beroemdste show, Visions of Invasion, waarin ze de rol van Evelyn op zich nam, een moeder uit Ohio met een zoon die op gruwelijke wijze om het leven kwam tijdens een scheepsgevecht in Het Kanaal…
Opgepakt
De Amerikaanse Openbaar Aanklager stuurde Victor C. Woerheide naar Berlijn om Gillars in de kraag te vatten. Dat lukte uiteindelijk op 15 maart 1946, naar een bijzonder uitvoerige zoektocht, waarbij het enige aanknopingspunt een verklaring van een B-17-piloot was, die de Amerikaanse tegen het lijf was gelopen in een gevangenenkamp. Gillars ontsnapte aanvankelijk, maar werd op 22 januari 1947 opnieuw gevangengenomen.
Ze werd naar de Verenigde Staten vervoerd, waar ze in de rechtbank een boete van 10.000 dollar en een gevangenisstraf van 10 tot 30 jaar opgelegd kreeg. Daar ging ze tegen in beroep, maar die zaak verloor ze. Gillars kwam vast te zitten in de Federal Reformatory for Women in Alderson West-Virginia en in 1959 kwam ze voor het eerst in aanmerking voor voorwaardelijke vrijlating, maar die kans liet ze schieten. In 1961 werd ze wél vrijgelaten. Daarna leefde ze nog 27 jaar (in Ohio) en in 1988 liet ze het leven. Ze stierf aan de gevolgen van kanker.
