Waargebeurd

The Woman in the Wall: Waargebeurde verhaal van de Magdalena-wasserijen

Geschreven door: Maikel de Lange

De BBC-dramaserie The Woman in the Wall speelt zich af in een fictioneel Iers stadje, maar de show is wel degelijk gebaseerd op een waargebeurd verhaal, dat van de zogenaamde Magdalene Laundries, oftewel de ‘Magdalena-wasserijen’. Daar werden ‘gevallen vrouwen’ gehuisvest, maar het was één grote verschrikking.

The Woman in the Wall

In The Woman in the Wall krijgt hoofdpersonage Lorna Brady de schrik van haar leven als ze wakker wordt en een lijk aantreft in haar huis. Ze heeft geen idee wie de dode vrouw is en of zijzelf misschien verantwoordelijk is voor de ogenschijnlijke moord. Ze denkt lang en hard na en komt erachter dat de mysterieuze vrouw in verband kan worden gebracht met haar verleden. Misschien komt ze zo wel op het spoor van het antwoord op de vraag waar ze al heel erg lang naar verlangt: wat is er met haar kind gebeurd? Lorna probeert zichzelf wakker te houden, uit angst voor haar slaapwandelende escapades, en gaat oververmoeid op zoek naar de waarheid!

Magdalena-wasserijen

The Woman in the Wall speelt zich dus af in een fictief Iers stadje, maar het achterliggende verhaal is wél waargebeurd. De Magdalena-wasserijen in Ierland (ook wel Magdalena-kloosters) waren namelijk instellingen die actief waren van de 18e tot en met de 20e eeuw. De ‘Laundries’ werden gerund door Rooms-katholieke kloosterordes (de Magdalenazusters) en werden gebruikt om vrouwen of meisjes te huisvesten die buitenechtelijk zwanger waren geworden om voor wat voor reden dan ook thuis niet gewenst waren. Ook was het mogelijk dat ze daar door de staat geplaatst waren.

Gevangenis

De officiële cijfers laten zien dat 10.000 vrouwen en meisjes opgesloten hebben gezeten in de Magdalena-wasserijen, maar het werkelijke aantal ligt hoogstwaarschijnlijk vele malen hoger. De ‘gevangenen’ leefden in de kloosters in erbarmelijke omstandigheden: ze wisten niet hoelang ze er moesten blijven en wanneer ze vrij zouden worden gelaten (als dat überhaupt al het geval was). Hun kleren werden afgepakt en ze moesten een uniform dragen, en de instellingen hadden meestal vergrendelde deuren, hoge muren en ramen die ‘onbereikbaar’ waren. Contact met naasten (lees: de buitenwereld) was ten strengste verboden en familiebezoek werd ontmoedigd.

Lijfstraffen

Eigenlijk waren de wasserijen een soort strafkampen: de vrouwen moesten namelijk van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat werken: wassen, strijken (vandaar de naam wasserij), naaien en borduren. Dit alles werd aangestuurd met een winstoogmerk, al werden de ‘gevangenen’ niet betaald voor hun werk. Het wasgoed was vaak afkomstig van particulieren, religieuze instellingen, ziekenhuizen, scholen, noem het allemaal maar op. Werden er fouten gemaakt of was er sprake van werkweigering, dan waren de straffen heftig: eenzame opsluiting, géén eten, mishandeling en vernedering (de desbetreffende vrouwen werden soms zelfs kaalgeschoren).

155 lichamen

In 1993 kwamen deze misstanden voor het eerst écht aan het licht. De zogenaamde Sisters of Our Lady of Charity besloten namelijk een gedeelte van hun kloostergronden in de Ierse hoofdstad Dublin aan een projectontwikkelaar te verkopen, voor maar liefst 1,5 miljoen pond. Vervolgens werden er op het terrein liefst 155 lichamen gevonden, vaak zonder dat er überhaupt een overlijdensakte aanwezig was. De vrouwen waren gedurende een tijdsperiode van 100 jaar begraven, de laatste in april 1987. Dit leidde natuurlijk tot een hele hoop commotie en verschillende vrouwen voelden zich dusdanig gesterkt dat ze naar voren durfden te treden met verhalen over de misstanden in de Magdalena-wasserijen. Toch duurde het nog drie jaar voordat de laatste instelling haar deuren sloot.

Ruth Wilson

Ruth Wilson, die Lorna Brady speelt in The Woman in the Wall, kan deze verhalen eigenlijk niet aanhoren, vertelt ze aan de BBC: “Ik vond het heel moeilijk om me voor te bereiden op deze rol. Het was verschrikkelijk. De vrouwen mochten twee jaar voor hun baby zorgen, die hen vervolgens afgenomen werd. Pure horror. Ze kregen geen medicijnen tijdens het bevallen, geen zuurstof en ze werden daarna ook niet gehecht. Nogmaals: pure horror.”

Over de Auteur

Maikel de Lange

Als fervent film- en seriekijker kun je Maikel wakker maken voor een echte oorlogsfilm of sciencefiction. Maar kom niet aanzetten met een romantische komedie! De interesse in geschiedenis brengt hem vanzelf ook naar waargebeurde verhalen.